2018 – Onderzoekers, ontwerpers en betrokken instanties hebben zich in het Places of Hope atelier intensief bezig gehouden met een lange termijn toekomstperspectief voor de veengebieden in het Lage Midden van Fryslân. Het perspectief is uitgewerkt door Bureau Peter de Ruyter landschapsarchitectuur m.m.v. Danielle Hollants (Atelier des Hollants) i.s.m. Wetterskip Fryslân, Provincie Fryslân, Living Lab natuurinclusieve landbouw, PBL, WER, Jandirk Hoekstra (HNS), Paul Blambeck en Nina de Munnik (Sant en Co).
In het licht van klimaatverandering is het op termijn nodig om meer ruimte voor water in het Lage Midden van Fryslân te creëren. Ruimte om water te kunnen bergen in natte tijden, maar ook ruimte om water in droge perioden beschikbaar te hebben, èn meer water om verzakken van huizen en wegen tegen te gaan. Bovendien is het verhogen van het waterpeil – in elk van de vier typen veengebieden op een verschillende manier – onvermijdelijk om de bijdrage van de Friese veengebieden aan de CO2-uitstoot te beperken of zelfs te stoppen.
In het veenatelier is onderzocht of en hoe de aan de langetermijnveranderingen aangepaste condities rendabele vormen van land gebruik in het Lage Midden van Fryslân mogelijk maken. Het blijkt dat er ook op termijn nog goed te boeren valt. Weliswaar moeten melkveehouderijbedrijven vanwege de verminderde draagkracht van de bodem en vanwege een andere voerbalans met minder vee toe, maar er hoeft ook minder of zelfs geen voer van buitenaf gehaald te worden. Berekeningen laten zien dat ondanks de aanpassingen de bedrijfsresultaten vergelijkbaar blijven met het huidige niveau. Wel zijn er tussen nu en de lange termijn aanpassingen nodig die investeringen vergen. Het atelier suggereert om daar gebiedsgarantiefondsen voor in het leven te roepen die worden gevoed vanuit de ‘opbrengsten’ van de vermeden CO2-uitstoot.
Belangrijke meerwaarde is ook dat natuur, biodiversiteit, ruimtelijke kwaliteit en landschap erop vooruitgaan. In de vorm van ‘hooiland’, dat laat in het seizoen gemaaid wordt en natter is, ontstaat er een uitgestrekt areaal voor weidevogels. Door veranderingen in het (grond)watersysteem verdrogen de Natura 2000 gebieden niet meer en kunnen ze zich ontwikkelen tot robuuste toekomstbestendige natuurgebieden. De inwoners, omwonenden en bezoekers van het Lage Midden treffen een gevarieerder en aantrekkelijker landschap om in te verblijven, te varen en te dwalen. Het Lage Midden wordt een gewilde bestemming. Een medicijn tegen landschapspijn. Een gebied waar je zin krijgt in de toekomst.
Download het volledige rapport hier